Giới thiệu chung về phương pháp Montessori

Phương pháp này được phát triển bởi bác sĩ và nhà giáo dục người Ý  Maria Montessori, đã hiện diện trên toàn thế giới và đã được chứng minh là thành công trong hơn 100 năm qua. Phương pháp Montessori đưa ra một cái nhìn bao quát về giáo dục như một sự trợ giúp và chuẩn bị cho cuộc sống của trẻ sau này. Maria Montessori bắt đầu sự nghiệp của mình với tư cách là một bác sĩ; tuy nhiên, thông qua công việc của mình với trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, bà đã chuyển từ y học sang giáo dục. Bà đã sử dụng quá trình đào tạo của mình với tư cách là một nhà khoa học để quan sát cách trẻ học và áp dụng điều này để phát triển phương pháp giáo dục trẻ em tốt hơn với kết quả đáng kinh ngạc. 

Điều độc đáo nhất ở Montessori là môi trường được chuẩn bị sẵn, còn được gọi là lớp học Montessori. Nó không giống bất cứ thứ gì bạn thấy ở một trường mầm non thông thường vì nó chứa đầy các học cụ liên kết mục tiêu học tập với nhu cầu và sở thích của trẻ ở các giai đoạn phát triển cụ thể của chúng. Mỗi học cụ dạy trẻ một mục đích học tập cụ thể nhằm dần dần xây dựng kiến ​​thức và kỹ năng cho trẻ. Thông qua việc lặp đi lặp lại và thực hành, trẻ nắm vững năm lĩnh vực của Chương trình giảng dạy Montessori, bao gồm:  Thực tiễn cuộc sống, Giác quan, Toán học, Ngôn ngữ và Văn hóa. Vai trò của người giáo viên Montessori trong không gian này là quan sát những gì trẻ bị thu hút và giới thiệu cho chúng những học cụ liên quan đến những sở thích đó, để việc học luôn có mục đích và hấp dẫn.

Đây là lý do tại sao Montessori có hiệu quả. Bác sĩ Montessori nhận ra rằng trẻ em học theo những cách khác nhau và ở những tốc độ khác nhau, và phương pháp này đáp ứng nhu cầu của chúng ở bất cứ giai đoạn nào. Nó cung cấp cho trẻ em một môi trường học tập nơi các em có sự tôn trọng, tính độc lập và tự do định hướng trải nghiệm học tập của riêng mình. Điều này mang lại động lực học tập cao, trẻ yêu thích học tập sẽ tự áp dụng và học tốt một cách tự nhiên.

10 nguyên lý chính trong phương pháp Montessori:

#1 Tôn trọng trẻ

Phần lớn triết lý Montessori bắt nguồn từ sự tôn trọng sâu sắc đối với trẻ em . Điều này liên quan đến việc tôn trọng sự độc đáo của mỗi đứa trẻ, quyền tự do lựa chọn, di chuyển, sai và sửa chữa lỗi của mình và làm việc theo tốc độ của riêng mình. Các nhà giáo dục Montessori làm việc và tương tác với trẻ em trên tinh thần tôn trọng thực sự.

#2 Tâm trí thấm hút

Nghiên cứu của Tiến sĩ Maria Montessori xác định rằng sáu năm đầu đời là giai đoạn quan trọng nhất trong sự phát triển của trẻ. Bà gọi giai đoạn này là giai đoạn 'tâm trí thấm hút' để mô tả khả năng hấp thụ thông tin từ môi trường giống như miếng bọt biển của trẻ. Trong thời gian này, trẻ em nhanh chóng phát triển sự hiểu biết về văn hóa và thế giới của mình, đồng thời xây dựng nền tảng cho trí thông minh và nhân cách của chính mình.

#3 Thời kỳ nhạy cảm

Bác sĩ Maria Montessori quan sát thấy rằng trẻ em trải qua các giai đoạn phát triển cụ thể khi chúng có khả năng học hỏi các lĩnh vực kiến ​​thức và kỹ năng cụ thể tốt nhất. Cô gọi những giai đoạn này là ' giai đoạn nhạy cảm ', về cơ bản được mô tả như những khoản cơ hội cho việc lĩnh hội. Đặc điểm của các giai đoạn nhạy cảm bao gồm: tập trung cao độ, lặp đi lặp lại, cam kết thực hiện một nhiệm vụ và thời gian tập trung kéo dài rất nhiều.

#4 Giáo dục trẻ toàn diện

Giáo dục Montessori tập trung vào việc nuôi dưỡng tiềm năng của mỗi đứa trẻ bằng cách cung cấp những trải nghiệm học tập hỗ trợ sự phát triển trí tuệ, thể chất, cảm xúc và xã hội của chúng. Ngoài ngôn ngữ và toán học, Chương trình giảng dạy Montessori còn bao gồm đời sống thực tiễn, giác quan và văn hóa. Tất cả các khía cạnh trong quá trình phát triển và học tập của trẻ đều có mối liên hệ mật thiết với nhau và được coi là quan trọng như nhau.

#5 Cá nhân hóa việc học

Các chương trình học Montessori được cá nhân hóa cho từng trẻ dựa trên giai đoạn phát triển, sở thích và nhu cầu riêng biệt của từng trẻ. Các bài học với học cụ Montessori được trình bày riêng lẻ dựa trên tiến độ học tập của mỗi trẻ. Các giáo viên theo dõi sự tiến bộ của mỗi đứa trẻ và hỗ trợ chúng khi chúng tiến bộ thông qua chương trình giảng dạy.

#6 Tự do đi lại và lựa chọn

Tiến sĩ Maria Montessori quan sát thấy trẻ học tốt nhất khi được tự do di chuyển, tự do lựa chọn công việc và làm theo sở thích của mình. Trong lớp học Montessori, trẻ được tự do di chuyển xung quanh môi trường đã được chuẩn bị sẵn, làm việc ở nơi chúng cảm thấy sẽ học tốt nhất và khám phá kết quả học tập thông qua trải nghiệm thực hành. Việc học Montessori chủ yếu mang tính chủ động, có nhịp độ riêng, thường tự điều chỉnh và phù hợp với nhu cầu và sở thích của từng trẻ.

#7 Môi trường được chuẩn bị

Lớp học Montessori còn được gọi là môi trường được chuẩn bị sẵn . Đây là không gian học tập được chuẩn bị kỹ lưỡng, nơi mọi thứ đều có mục đích và vị trí riêng của nó. Có một ý thức rõ ràng về trật tự giúp trẻ phát triển quá trình tư duy logic. Ý tưởng cơ bản là “trật tự trong môi trường và tâm trí”. Trong không gian này, trẻ có thể tự do theo đuổi sở thích, lựa chọn công việc và tiến bộ theo tốc độ của riêng mình

#8 Động lực nội tại

Phương pháp Montessori quan điểm rằng việc học là phần thưởng của chính nó. Trong lớp học Montessori không có ngôi sao vàng nào để khen thưởng việc học của trẻ. Thay vào đó, trẻ có cảm giác thành tựu khi hoàn thành một hoạt động và học cách tự mình thực hiện việc đó.

#9 Tính độc lập

Montessori là một nền giáo dục phát huy tính tự lập . Nó cung cấp cho trẻ em môi trường, tài liệu và hướng dẫn để học cách tự làm và suy nghĩ. Phương pháp này coi trẻ em là những người học bẩm sinh, có khả năng và sẵn sàng tự dạy mình khi được khuyến khích phù hợp. Mục tiêu cuối cùng của giáo dục Montessori là tính độc lập.

#10 Phong cách tự giáo dục

Một trong những nguyên tắc cốt lõi của Phương pháp Montessori là khái niệm tự giáo dục. Nó dựa trên niềm tin rằng trẻ em có khả năng và sẵn sàng tự học nếu chúng được cung cấp những kích thích học tập thú vị. Học cụ Montessori được phát triển để đáp ứng nhu cầu này và giúp trẻ có khả năng tự định hướng việc học của mình. Các cô giáo Montessori cung cấp môi trường được chuẩn bị sẵn, hướng dẫn và khuyến khích trẻ tự học tập.

Cách tiếp cận của Khai Tâm

Khởi nguồn từ khao khát mang lại một đời sống trẻ thơ thực sự được yêu thương và hạnh phúc, Khai Tâm tìm tòi và tìm gặp phương pháp Montessori như một triết lý phù hợp gần như tuyệt đối với lý tưởng đó. Từ đó, chúng tôi hiểu rằng sứ mệnh của mình không chỉ mang lại một tuổi thơ hạnh phúc cho tẻ mà còn góp phần kiến thiết nên một tương lai tốt đẹp của trẻ thông qua sự trợ giúp từ những năm đầu đời. Và điều đó chỉ có thể làm được thông qua việc ứng dụng phương pháp Montessori. Tuy nhiên, Khai Tâm cũng hiểu rằng tùy vào điều kiện của mỗi khu vực và đặc tính nội tại của mỗi đơn vị, việc ứng dụng phương pháp này cần điều chỉnh khác nhau sao cho phù hợp và tối ưu hiệu quả nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ tuyệt đối triết lý của phương pháp. Theo đó, trong cách tiếp cận của mình, Khai Tam hướng đến 3 nguyên tắc sau để tạo nên hiệu quả cho lý tưởng đã xác định không chỉ trong ngắn hạn mà có tính bền vững mãi về sau:

Hoàn chỉnh mọi yếu tố tiêu chuẩn

Dù trong bất cứ điều kiện nào, Khai Tâm luôn đảm bảo những ngôi trường của mình thực sự là những ngôi nhà trẻ thơ Montessori. Tại đó, mọi yếu tố tiêu chuẩn của phương pháp đều được đáp ứng đầy đủ. Từ không gian rộng mở cho sự tự do, môi trường được chuẩn bị chu đáo và tỉ mỉ cho đến học cụ đạt tiêu chuẩn và an toàn tối đa, giáo viên thấm nhuần phương pháp và được cập nhật liên tục. Cùng với đó là hoạt động hàng ngày đảm bảo sự quan sát tinh tế, thấu hiểu đặc tính từng trẻ và những nguyên tắc đảm bảo tính tự do và sự độc lập

Phổ cập triết lý đến mọi thành phần

Những khám phá của bác sĩ Montessori cũng như những thành công đã được chứng minh về phương pháp của bà đã giúp ích được rất nhiều trẻ em trên thế giới. Vì vậy, Khai Tâm không chỉ thuần túy áp dụng phương pháp này như một triết lý giáo dục cho các ngôi trường của mình mà chúng tôi luôn cố gắng phổ biến và truyền đạt một cách nhiều nhất, sâu nhất có thể về những kiến thức Montessori đến nhiều thành phần khác nhau trong xã hội. Từ các thành phần nhân sự khác nhau tham gia trong ngôi trường cho đến các phụ huynh hiện hữu cũng như công chúng nói chung quan tâm đến giáo dục mầm non đều là đối tượng để Khai Tâm phổ cập các kiến thức từ Montessori

Linh hoạt & sáng tạo trong mọi điều kiện

Khai Tâm hiểu rõ những đặc thù về điều kiện tự nhiên và nền tảng văn hóa xã hội của Việt Nam nên chúng tôi có sự cân nhắc và nghiên cứu rất sâu về cách áp dụng phương pháp Montessori một cách phù hợp nhất. Theo đó, Khai Tâm luôn có cách linh hoạt trong cách tổ chức hoạt động của trường, trang bị học cụ, xây dựng chương trình hoạt động và đào tạo con người sao cho phù hợp nhất ngay tại từng cơ sở của mình. Ngoài ra, trong việc giao tiếp với phụ huynh và công chúng nói chung, Khai Tâm cũng tinh tế và linh hoạt để truyền đạt tốt nhất về đặc thù cũng nhu cách áp dụng trong môi trường giai đình.