MÔI TRƯỜNG ĐƯỢC CHUẨN BỊ

Quan điểm của Montessori cho rằng ngôi trường là ngôi nhà của trẻ và ở ngôi nhà ấy trẻ xem như nhà của mình vì vậy ngôi nhà phải thực sự hiểu trẻ. Mỗi ngày trẻ bước vào thì ngôi nhà đã chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ mà trẻ cần nhất, thích nhất và phù hợp nhất với đặc tính của từng đứa trẻ. Sự chuẩn bị đó đòi hỏi khả năng thấu hiểu, sự quan sát, tinh thần tận tâm và hướng đến một mục đích lớn lao là duy trì sự tập trung và niềm hứng khởi cho trẻ khi gia nhập vào môi trường. Để đảm bảo điều đó, môi trường học tập tại từng ngôi trường của Khai Tâm luôn là một môi trường có sự chuẩn bị chu đáo và tận tâm cho trẻ trong từng ngày mới. Sự chuẩn bị đó bao hàm nhiều thứ như:

Chuẩn bị không gian

Một không gian rộng mở lý tưởng cho tự do và trải nghiệm đã có, nhưng không gian ấy không để bỏ mặc qua tháng năm mà luôn được chăm sóc, dọn dẹp mỗi ngày. Với mỗi ngày mới, không gian trường luôn được làm mới bằng cách vệ sinh, vun đắp và bày trí. Lối đi luôn được quan sát để cải tạo sao cho phù hợp nhất với ý muốn tự do của trẻ. Cây cối luôn được chăm sóc, vun trồng sao cho phát triển tự nhiên nhất để trẻ quan sát, ngắm nhìn. Công cụ, dụng cụ, đồ vật trong môi trường luôn được sắp xếp, thêm mới và bố trí sao cho tiện lợi nhất như đúng công năng của chúng để trẻ tự khám phá theo trí tò mò của mình. Sân chơi, bãi cát, xích đu, dây leo.v.v..đều được sắp xếp và chuẩn bị dựa trên quan sát về trình tự, thói quen và sở thích của chính bọn trẻ trong môi trường ấy.

Và trong cái tự nhiên ấy, môi trường về thời tiết khí hậu cũng luôn có sự chuẩn bị. Đón ánh nắng buổi sáng, tránh cái nắng buổi trưa và hứng cơn gió buổi chiều đều cần sự chú tâm chuẩn bị để trẻ cảm nhận chân thật nhất. Cơn mưa bất chợt đến khi lất phất thoáng qua, khi mưa dầm nặng hạt thì trẻ luôn có thể ngắm mưa qua ô cửa, bậc thềm, khoản sân đọng nước hoặc thậm chí đội áo mưa bé tí để bước ra trải nghiệm đi dưới cơn là thế nào. Tất cả những điều đó là sự chuẩn bị rất sâu sắc về không gian mà Khai Tâm luôn đặt cả tâm huyết và sự sẵn sàng để mang đến cho trẻ hàng ngày

Chuẩn bị học cụ

Với phương pháp Montessori, việc chuẩn bị học cụ cho trẻ là điều hết sức quan trọng. Sự chuẩn bị ở đây không chỉ đảm bảo học cụ luôn sẵn sàng hay sạch sẽ cho trẻ mà nó bao hàm cách dụng tâm để từ hiểu trẻ, nhìn dưới góc nhìn của trẻ, bám sát theo đặc tính từng trẻ mà chuẩn bị học cụ sao cho mọi đứa trẻ trong lớp đều cảm thấy thu hút và thuận tiện để lựa chọn làm việc. Theo quan niệm đó, mỗi lớp học tại Khai Tâm đều trong trạng thái được chuẩn bị sẵn sàng bởi các cô giáo cho mỗi ngày mới sao cho đảm bảo 3 tiêu chí là tính sẵn có, sự phù hợp và tính thẩm mỹ.

Tất cả các học cụ tuy không cần nhiều về số lượng nhưng luôn đủ về sự đa dạng chủng loại từ học cụ cảm quan cho đến ngôn ngữ, toán học và đời sống thực tiễn đồng thời luôn đảm bảo sẵn có cho sự lựa chọn của trẻ. Không chỉ vậy, những chi tiết nhỏ như cái khay, chiếc khăn, mẫu giấy.v.v.đều được chuẩn bị sẵn sàng cho những nhu cầu phát sinh khác nhau mà cô luôn lường trước được từ đặc tính của trẻ. Và đó cũng chính là sự phù hợp mà cô và trường luôn hướng đến trong quá trình chuẩn bị học cụ. Phù hợp với sở thích, nhu cầu và độ tuổi của từng trẻ để lựa chọn, phù hợp về kích thước của từng loại học cụ, chiều cao của chỗ để sao cho vừa tầm trẻ có thể với lấy hay nhìn ngắm. Điều quan trọng nhất, tất cả đều chú trọng tính thẩm mỹ, mọi thứ phải trong tình trạng hoàn mỹ nhất, học cụ luôn sạch sẽ, đẹp về thị giác và được trình bày bắt mắt theo đúng thị hiếu mà trẻ có. Tất cả những sự chuẩn bị theo các tiêu chí ấy không chỉ để đảm bảo thu hút trẻ mà còn duy trì sự tập trung và tạo ra tính trật tự ở trẻ.

Chuẩn bị con người

Trong môi trường của trường học tất nhiên luôn có yếu tố con người và những con người ấy thuộc nhiều thành phần khác nhau như học sinh, cô giáo, bảo vệ, lau công, đầu bếp, nhân viên.v.v.. Tuy nhiên, yếu tố chuẩn bị về mặt con người ở đây không phải là việc đảm bảo đầy đủ hoặc tính sẵn sàng của những thành phần nhân sự này. Khái niêm chuẩn bị về con người ở đây nằm ở các yếu tố xoay quanh nội tại của mỗi người, đó chính là kiến thức, tâm thế và ứng xử của họ trong môi trường đó.

Theo phương pháp Montessori, người giáo viên tuy được khuyến khích tránh can thiệp vào sự tư do và tập trung của trẻ nhưng lại đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bất cứ khi nào trẻ cần. Và để sự hỗ trợ ấy luôn hiệu quả và hấp dẫn, cô giáo cẩn chuẩn bị cho mình nền tảng kiến thức phong phú, bao gồm cả chuyên môn về phương pháp giáo dục lẫn kiến thức phổ thông và đời sống thực tiễn. Ngoài ra, cô giáo hay bất cứ ai tham gia vào môi trường ấy cũng là người mang lại niềm cảm hứng & trải nghiệm hàng ngày cho trẻ như là một thành tố sinh động thuộc môi trường của trẻ. Vì vậy, mọi người đều chuẩn bị cho mình một tâm thế đồng nhất, luôn lắng nghe và tôn trọng trẻ, sẵn sàng giúp đỡ khi trẻ cần và là hình mẫu xã hội cho mọi hành động giao tiếp và đời sống thực tiễn.

Cuối cùng, môi trường dù có sự tự do nhất định nhưng vẫn phải đảm bảo sự an toàn được kiểm soát. Điều đó sẽ có được thông qua những nguyên tắc cụ thể khi tham gia môi trường. Mọi thành phần tham gia đều chuẩn bị sẵn thái độ tuân thủ những nguyên tắc dành cho mình, kể cả với trẻ, với cô giáo và các thành phần nhân sự khác. Tất cả sự chuẩn bị đó về mặt con người tạo nên một môi trường lành mạnh, văn hóa và là chất thấm hút tích cực cho trẻ